اقتصاد فعلی کشور ما بر پایه منابع بنا نهاده شده که بسیار کم سود و با ریسک بالا است. اما طی چند سال گذشته فعالیت در حوزه اقتصاد دانشبنیان به علت سود بالا در کنار حاشیه امن خوب رونق گرفته است. آشنایی با اقتصاد دانشبنیان برای تمامی فعالان این حوزه از دانشجویان گرفته تا کارآفرینان و اساتید ضروری است. شرکت شتاب دهنده پیشگامان بهعنوان یکی از فعالان در حوزه دانشبنیان و سرمایهگذاریهای مربوط به آن، در این مطلب به بررسی برخی از معروفترین کتاب های اقتصاد دانش بنیان پرداخته است.
اقتصاد دانش بنیان چیست؟
احتمالاً شما عبارتهایی مانند اقتصاد کشاورزی و اقتصاد منبعمحور را شنیدهاید. اقتصاد دانشبنیان نیز نوعی از اقتصاد بر پایه دانش است که به آن Knowledge-based economy نیز گفته میشود. در عصر اطلاعات، اقتصاد جهانی در حال انتقال به اقتصاد دانش بنیان است. زیرا که این امر، جامعهای مطلع میسازد و به اطلاعات نگاهی اقتصادی و سرمایهای دارد. هدف از اقتصاد دانشبنیان تسهیل فناوری اطلاعات، دسترسی به خطوط پرسرعت اینترنت و ایجاد مهارت در افراد است.
آمار نشان میدهد میزان بازگشت سرمایه در بخشهای کشاورزی در حدود 30 درصد، در صنایع 50 درصد و در امور خدماتی 100 درصد است. اغلب شرکتهای دانشبنیان نیز در حیطه امور خدماتی بر حال کار هستند. به همین دلیل، اقتصاد کشور ما نیز در حال تغییر ماهیت از اقتصاد منبعمحور به اقتصاد دانشبنیانی است. با تولید محصولات دانشبنیان و تکیه بر کسبوکارهای مبتنی بر فناوری میتوان زمینه شغلی بسیار خوبی برای فارغالتحصیلان دانشگاهها، کارآفرینان و سرمایهگذاران ایجاد کرد.
معرفی بهترین کتاب های اقتصاد دانش بنیان
باتوجهبه این که اقتصاد دانشبنیان و مبانی آن در کشور ما جدید هستند، کتابهای اقتصاد دانشبنیان منبع بسیار خوبی برای آشنایی بهتر با این مقوله برای تمامی علاقهمندان، کارآفرینان و افراد جویای کار در حوزههای دانشبنیان هستند. در ادامه برخی از برترین کتاب های اقتصاد دانش بنیان که در ایران به چاپ رسیدهاند را معرفی خواهیم کرد.
-
کتاب اقتصاد دانش بنیان
کتاب اقتصاد دانش بنیان اثر فرشاد مؤمنی و سید محمدباقر نجفی در سال 1400 توسط انتشارات سمت، منتشر شد. نویسندگان در این کتاب به بررسی مبانی و مفاهیم اقتصاد دانشبنیان میپردازند. این کتاب منبعی بسیار خوب برای دانشجویان رشته اقتصاد است که میخواهند با سرفصلهای درسی اقتصاد دانشبنیان، اقتصاد اطلاعات و سایر موضوعات مربوط به آن آشنا شوند. هدف نگارندگان کتاب اقتصاد دانش بنیان، افزایش آگاهی دانشپژوهان و کارآفرینان به زبان فارسی است.
-
کتاب بررسی نقش فناوری و نوآوری در توسعه اقتصادی (مجموعه مقالات)
یکی دیگر از کتاب های اقتصاد دانش بنیان که با استقبال خوبی از طرف مخاطبین روبرو شده، کتاب بررسی نقش فناوری و نوآوری در توسعه اقتصادی (مجموعه مقالات) است. این کتاب به کوشش مجموعهای از نویسندگان این حوزه از مقالات برتر حوزه اقتصاد دانشبنیان جمعآوری و برای اولینبار در سال 1395 چاپ شده است. در این کتاب خوانندگان علاوه بر بررسی مباحث دانشبنیان و نوآوریهای مربوط به آن با مکاتب مختلف اقتصادی دانشبنیان از زاویه دید متخصصان مختلف آشنا میشوند.
میتوان گفت کتاب بررسی نقش فناوری و نوآوری در توسعه اقتصادی (مجموعه مقالات) اولین کتاب در زبان فارسی است که از دیدگاههای مختلف به بررسی مکاتب اقتصادی پرداخته و مکاتبی ماند اتریشی، نهادی، مارکسیستی، شناختی و رفتاری را بررسی کرده است. این کتاب دومین جلد از مجموعه “توسعه و اندیشه” است و دیدگاههای مختلف مانند عدالت، آزادی، توسعه، کارآفرینی و اقتصاد دانشبنیان را در مکاتب مختلف مطرح میکند.
-
کتاب اقتصاد توسعه دانشبنیان
این کتاب توسط یعقوب نظری تألیف و توسط نشر مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی چاپ شده است. کتاب اقتصاد توسعه دانشبنیان برای دانشجویان، اساتید و سیاستگذاران توسعه مناسب است. در این کتاب اقتصاد دانش بنیان راهحلی جدید برای مسئله توسعه اقتصادی، از رویکرد روشهای ممیزی مفاهیم و فراتحلیل و فراترکیب کیفی ادبیات توسعه اقتصادی استفاده شده است.
در معرفی مختصر کتاب درباره اهمیت توسعه اقتصادی در دنیای امروز و دانش موردنیاز آن صحبت شده است. این کتاب رشتههای دانشگاهی که در توسعه اقتصاد نقش دارند را به 5 دسته پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپروری، علوم اجتماعی و رفتاری و علومانسانی و هنر تقسیم میکند. یعقوب نظری معتقد است که علم اقتصاد نقش برجستهای در مطالعه و حل مسئله توسعه در تمامی این شاخهها دارد که اقتصاد دانشبنیان نامیده میشود.
-
کتاب اقتصاد دانش بنیان؛ راهبرد آینده اقتصاد
این کتاب با معرفی مبانی و مفاهیم اقتصاد نوین شروع و سپس به بررسی اقتصاد دانشبنیان از دیدگاه مقام معظم رهبری میپردازد. در بخش دیگری از این کتاب بهعنوان یکی از کتاب های اقتصاد دانش بنیان 10 اقدام مهم برای توسعه این دانش در کشور بررسی شده است.
این ده قدم شامل، ایجاد فرهنگ دانشبنیان، مدیریت دانشبنیان، انجام کار دانشبنیان، سرمایهگذاری در حوزه داراییهای نامشهود، توسعه شهری و مناطق دانشبنیان، کارآفرینی در دانشگاهها و کسب درآمد از این طریق، بازار فروش خدمات و محصولات دانشی، توسعه صنایع دانشبنیان، ایجاد حق مالکیت مادی و معنوی برای دانش و نوآوری مستمر بیان شده است.
-
کتاب موانع صادراتی کالاهای دانشبنیان
نویسندگان این کتاب اقتصاد دانش بنیان فرشاد عباسی اسکندری، سوما مظفری و عادل صلواتی هستند. کتاب موانع صادراتی کالاهای دانشبنیان که در سال 1396 به چاپ رسیده است به بررسی کالاهای دانشبنیان و موانع پیشروی آنها برای صادرات پرداخته است. مزایا و معایب استفاده از شرکتهای صادراتی، فرآیندهای مورد نیاز در صادرات این کالاها، مزایای صادرات محصولات دانشبنیان و ضرورت توسعه صادرات غیرنفتی نیز از بخشهای دیگر این کتاب هستند.
نتیجهگیری
در این مطلب به معرفی کتاب های اقتصاد دانش بنیان پرداختیم. در این کتابها با مفاهیم دانشبنیان و توسعه دانش آشنا خواهید شد. نظرات مکاتب مختلف درباره اقتصاد دانشبنیان را مطالعه خواهید کرد و با راهکارهایی برای آینده اقتصاد دانشبنیان در ایران آشنا خواهید شد. خواندن کتاب های اقتصاد دانش بنیان را به تمامی علاقهمندان این حوزه، دانشجویان رشته اقتصاد و کارآفرینان پیشنهاد میکنیم.