این پروژه جهت طراحی و تولید جیره های غذایی عملیاتی شامل جیره های قالبی کم حجم، جیره های غذایی سبک وزن و جیره های گروهی، تعریف گردیده است. این جیره ها باید با توجه به شرایط خاص مناطق عملیاتی و طول مدت عملیات جنگی پیش بینی شده، طراحی گردد به طوریکه رزمندگان جیره غذایی مناسب (گرم و تازه)، کافی، متنوع، و متعادل و مغذی را در مکان و زمان های مختلف دریافت نمایند.
طراحی و تولید جیره های غذایی عملیاتی و اضطراری
اهمیت و ضرورت موضوع
شرح کلی مسئله
از آنجایی که اکثر ارتش های دنیا، جیره های مورد نیاز خود را بیشتر بر پایه کربوهیدرات طراحی می کنند لذا با عنایت به اینکه ذائقه نیروهای مسلح کشور در بسیاری از موارد با جیره های طراحی شده خارجی تناسب و همخوانی ندارد بایستی نسبت به بومی سازی و فرموله کردن این نوع بسته های غذایی که هم انرژی موردنیاز بدن را تامین و هم با ذائقه افراد متناسب و بسته بندی آنها به نحوی باشد که در برابر آسیب های فیزیکی و نفوذ میکروارگانیسم ها از مقاومت بهینه ای برخوردار باشد همچنین این نوع جیره ها باید به صورت کم حجم و مغذی فرموله گردد به طوری که دسترسی و حمل آن برای سربازان مشکلی ایجاد نکند.
در این راستا سازمان اتکا سه دسته از جیره های عملیاتی نظامی را انتخاب کرده است که این جیره ها و شرح آن ها به صورت زیر میباشد:
الف) جیره های قالبی مواد غذایی کم حجم: این دسته شامل دو زیر گروه محصولات غذایی اضطراری و جیره های انفرادی اماده مصرف است. در گروه اضطراری برای شرایط اضطار در شرایط بلاهای طبیعی مانند سیل و زلزله و حوادث انسانی که از ابتدای شروع حادثه تا زمان دسترسی به اولین وعده غذایی کاربرد دارد که هدف ازآن تامین کافی نیاز غذایی انسان به مدت 15 روز میباشد.
جیره های انفرادی آماده مصرف: این جیره ها کم وزن بوده و عمر ماندگاری طولانی دارد (حداکثر 21 روز)، قابل حمل در شرایط جنگی است و نیاز به پحت و آماده سازی ندارد.
ب) جیره های غذایی سبک وزن: این جیره ها شامل بسته های غذایی بقا برای پایداری فرد جهت حفظ بقایش می باشد. این جیره مناسب برای تعقیب و گریز است. نوع دیگر جیره بقا جیره بقای ترک کشتی، جیره بقای هواپیما و قایق نجات است. حداقل مدت نگهداری این جیره ها 5 روز است.
هدف اصلی
محصول کم حجم و مغذی کام پذیری و خصوصیات ارگانولپتیکی مناسب
اهداف فرعی
این جیره به سه دسته
1- جیره گروهی پخت و مصرف که دارای غذا با ماندگاری بالا و بسته بندی در کیسه های پلیمری است.
2- جیره گروهی حاوی غذاهای پایدار و غذاهای فساد پذیر و غذاهای فریز شده
3- بسته بندی منحصر به فرد جیره های گروهی ( استفاده از تکنولوژی گرمایش شیمیایی در هر مکان بدون تجهیزات خاص)
پیشینه مسئله و مفاهیم علمی مرتبط با مسئله
هلدینگ صنایع غذایی در این راستا اقدام به تولید این نوع جیره ها در سال های قبل نموده است ولی با بازخوردی که بخشی از نیروها ارائه نمودند نسبت به بعضی از ترکیبات موجود در فرمولاسیون ابراز نارضایتی کرده و به دلیل عدم سرمایه گذاری در این حوزه، پروژه متوقف گردید.
آنالیز عملکرد
قابلیت پذیرش همگانی از نظر مسائل فرهنگی و مذهبی و منطقه ای داشته باشد
روش های فراوری و تولید مواد غذایی اقلام جیره ها مطابق با روش های جدید و بکارگیری سیستم تضمین کیفیت باشد.
کام پذیری و خصوصیات ارگانولپتیکی مناسب و قابل قبول داشته باشد.
مواد مورد نیاز و اساسی بدن، ویتامین ها و مواد معدنی با مصرف آن تامین گردد
امکان تنوع و قابلیت تغییر و جایگزین نمودن اقلام هر یک از جیره ها وجود داشته باشد.
امکان حمل و نقل هوایی برای زمان های پرتاب جیره وجود داشته باشد
استحکام بسته بندی جهت پرتاب از ارتفاع مناسب باشد
بسته بندی سهولت در باز شوندگی داشته باشد.
بسته بندی قابلیت استتار داشته باشد.
وزن و حجم مناسب جهت حمل جیره در مسافت طولانی داشته باشد
قابلیت ماندگاری بالا داشته باشد
کیفیت آن تا زمان مصرف حفظ شود
قابلیت گرم کردن خودکار داشته باشد
تکنولوژی مورد استفاده متناسب با ظرفیت تولید انواع محصول باشد.
روشی استفاده گردد که در نهایت کیفیت و ایمنی محصول حفظ و ارتقا یابد.
روش مورد استفاده مورد تایید سازمان غذا و داروی کشور باشد
تجزیه و تحلیل علل ریشهای
حوزه تخصصی مسئله
علوم و صنایع غذایی
حوزه کاربرد مسئله
صنایع بسته بندی, فرآورده های خوراکی و غذایی
راه حل های ممکن در ارائه پاسخ
از مواد غذایی طبیعی استفاده شود
شکل بسته بندی جذاب باشد
جهت افزایش قابلیت اطمینان تحت شرایط دستورالعمل های ایزو 22000 و HACCP تولید شود
ارزیابی حسی آن توسط گروه پانلیست آموزش دیده انجام پذیرد
بهتر است قطعات و دستگاه مورد نظر با دانش فنی داخلی تولید و راه اندازی شود و نسبت به دستگاه های موجود برتری داشته باشد
راه حل هایی که دارای جذابیت نمی باشند
ایجاد دلزدگی نکند.
بسته بندی آن از لحاظ جنس و استحکام و نفوذپذیری به گازها ضعیف نباشد.
تا حد امکان از مواد فساد پذیر استفاده نشود
هزینه زیادی نداشته باشد
زمان انجام پروژه طولانی نباشد (حداکثر 8 ماه)
هزینه سنگینی به صنعت تحمیل ننماید.